چگونه با یک پسر پر دردسر رفتار کنیم؟

چگونه با یک پسر پر دردسر رفتار کنیم؟

مشکلات در تمام دوره های زندگی انسانها وجود دارد، در دوران نوجوانی و جوانی به علت برخی از مسایل مانند بحران هویت و بلوغ، کثرت این مشکلات افزایش یافته و بر اهمیت آن افزوده می شود.

مشکلات دوران نوجوانی از دیدگاههای مختلف دارای تعاریف گوناگون است و با ایجاد هر یک از این مشکلات، امکان به خطر افتادن عملکردهای اجتماعی، زیستی، روانی، شناختی و... در فرد بوجود می آید که توجه متخصصان را به پیشگیری یا درمان آن جلب میکند. مشکلات دوران نوجوانی و جوانی عبارتند از:  بحران هویت، بزهکاری، دروغگویی، دزدی، رابطه با جنس مخالف، افسردگی، پرخاشگری و...

همچنین در زمینه مشکلات دوران نوجوانی و جوانی بین دو جنس (دختر و پسر) تفاوتهایی وجود دارد که این تفاوتها گاه به علت شرایط جغرافیایی، عوامل فرهنگی و اجتماعی و یا عوامل فیزیولوژیک و... است. البته ما در این یادداشت قصد داریم مولفه کلی «مشکلات» را در نوجوانان پسر مورد بررسی قرار دهیم و الا مسائل مربوط به دوران نوجوانی بسیار متنوع بوده و برای پرداختن به همه آنها، به ارائه مقالات دیگری می پردازیم.

واکنش های منفی والدین نسبت به مشکلات نوجوانان، نه تنها باعث اصلاح رفتار یا خلق و خوی نوجوان نمی شود بلکه این احساس را در آنان تثبیت می کند که از طرف اطرافیان به درستی درک نشده و لذا خود را تنهاتر از قبل می یابد

در این یادداشت سعی خواهیم داشت که به والدین پسران دردسرساز توصیه های کلی ارائه دهیم:

«پسران درد سرساز» اصطلاحی است که در مورد نوجوانانی به کار می رود که به سوء مصرف مواد می پردازند، اقدام به فعالیتهای غیرقانونی (تخلفات رانندگی و...) می کنند، اهل دعوا و درگیری هستند، ارتباط با جنس مخالف دارند و به طور کلی رفتارهای بد اجتماعی داشته و در مدرسه ناسازگارانه رفتار می کنند. برخی از پژوهشگران حیطه روان شناسی رشد نوجوانی مانند ریچارد لونر، معتقدند که جامعه و اولیا و مربیان این دسته از نوجوانان، باید برچسب زدن بر این نوجوانان را متوقف کرده و توقعات بیجا از آنها نداشته باشند. منظور از برچسب زدن بر نوجوانان این است که آنها را با کارهای

 ناپسندی که انجام میدهند و یا خلق وخوهایی که دارند، به شمار نیاورند مثلاً اصطلاح «همیشه افسرده، پرخاشگر، معتاد  و...» را در مورد آنها اطلاق نکنند، چون به کاربردن این نوع اصطلاحات و واژه ها باعث شدت یافتن رفتارهای نامطلوب آنها شده و حتی بر حالات روحی آنان نیز تاثیرات منفی خواهد گذاشت. برای مثال تصور کنید پسری دارید که تا قبل از دوران نوجوانی فردی شاد و سرحال بوده اما بعد از ورود به مرحله بلوغ و ایجاد تغییر و تحولات فیزیولوژیکی، خلق و خو و رفتارش بسیار متحول شده، بصورتی که دیگر در منزل و در مدرسه سرزندگی  سابق را نداشته و به انزوا روی آورده است. شاید در نظر شما که والدین چنین فردی هستید دیدن این صحنه ها بسیار ناراحت کننده و عذاب آور باشد و دوست دارید فرزندتان مانند قبل پر انرژی جلوه کند و شاید در این راه تلاشهای بسیاری بکنید. اما مسئله اینجاست که اکثر والدین نحوه یاری رسانی درست را نمی دانند و برای همین بعد از مدتی از این همه تلاش بیهوده برای بهبود حال فرزندشان ناامید شده و دیگر واکنش های دیگری را در پیش می گیرند. مثلاً چون فرزندشان با آنها در تفریحات و مهمانی ها همراه نمی شود، با وی درگیر می شوند و او را مورد شماتت و سرزنش قرار می دهند، گاه به او بی اعتنایی می کنند و یا او را با الفاظی مانند افسرده، بداخلاق، بد عنق و... می خوانند. این نوع واکنشها نه تنها باعث اصلاح رفتار یا خلق و خوی نوجوان نمی شود بلکه این احساس را در آنان تثبیت می کند که از طرف اطرافیان به درستی درک نشده و لذا خود را تنهاتر از قبل می یابد. این اتفاق در مورد بسیاری دیگری از مشکلات هیجانی و رفتاری نوجوانان مانند وسواس، پرخاشگری، مشکلات تحصیلی، بی توجهی به رعایت آداب مذهبی، انواع مشکلات رفتاری و بزهکاری و ... مشاهده می شود. در ادامه روشهایی به شما والدین گرامی پیشنهاد می شود تا از این طریق راحت تر بتوانید با نوجوانان دردسرساز خود رفتار کرده و برخورد ناعادلانه با آنها نداشته باشید:

در برابر رفتارهای نادرست فرزندتان قاطع و محکم بایستید ولی عصبانی نشده و پرخاشگری نکنید.

گام اول

به صحبتهای نوجوان خود گوش دهید و با او صحبت کنید تا از این طریق به علت رفتارها و واکنش های او پی ببرید. در ادامه علایم و نشانه هایی به شما معرفی می شود که اگر آنان را در پسر خود مشاهده کردید، لازم است که در این زمینه به او کمک کنید: فقدان تمرکز، برقراری رابطه و دوستی با جنس مخالف، علایم افسردگی مانند کم حرفی، کم خوابی، پرخوابی، پرخوری، کم خوری و... اضطراب، سیگار کشیدن (و حتی مصرف مواد مخدر)، واکنشهای هیجانی مانند افزایش پرخاشگری و فراری بودن از خانه یا مدرسه.

گام دوم

در هنگام گفتگو با پسرتان، مخالفت خود با رفتارهای نادرست او را عنوان کنید. برای مثال برای آنها عنوان کنید که از مصرف سیگار او (و یا حتی دوستی او با جنس مخالف یا شرکت در مهمانی های نامناسب و...) مطلع بوده و از این رفتار او ناراحت بوده و به شدت مخالفید. در برابر او قاطع و محکم بایستید ولی عصبانی نشده و پرخاشگری نکنید.

گام سوم

دلسوزی، علاقه و محبت تان را به پسرتان نشان داده و نشان دهید که نگران حال او هستید به او عنوان کنید که قصد کمک کردن به وی را داشته و نمی خواهید او را تنبیه یا سرزنش کنید.

گام چهارم

در جستجوی مشورت با یک روان شناس یا روان پزشک باشید و علایم رفتاری فرزندتان را برای وی شرح داده تا راهنمایی های لازم جهت شناخت مشکل فرزندتان و همچنین نحوه واکنش نسبت به او را بیاموزید. به این نکته توجه داشته باشید که تخصص روان پزشکان در تشخیص و تجویز داروهاست در حالیکه تخصص روان شناسان در روان درمانی و رفتار درمانی است.

گام پنجم

در مورد مشکلات پسرتان با والدین دیگری که درگیر این نوع مسائل هستند، صحبت کنید. شاید گفتگو با این دسته از والدین تجاربی را در اختیار شما قرار دهد که خودتان تا به حال اطلاعی از آن کسب نکرده باشید.

گام ششم

با مشاور مدرسه پسرتان صحبت کرده و در مقابل، نظرات مشاور مدرسه را در مورد وی جویا شوید. از مشاور مدرسه بخواهید که اگر هر گونه برنامه آموزشی، تربیتی و فرهنگی خاصی در مدرسه اجرا می شود و مناسب فرزند شماست، او را به انجام این فعالیت ها، ترغیب و حتی وادار کند. از طرف دیگر لازم است که با پسرتان صحبت کرده و او را تشویق کنید تا به مشاور مدرسه مراجعه داشته باشد.

همچنین به شما والدین گرامی که دارای پسری دردسرساز هستید، توصیه می شود که به طور منظم با مسئول مدرسه پسرتان، مانند مدیر، معاون و دبیران مدرسه، در تماس باشید و از وضعیت تحصیلی و انضباطی وی مطلع باشید و توصیه های آنها را مدنظر قرار دهید.

فرمول یک پدر موفق

بدون تردید دوران نوجوانی دشوارترین دوران برای والدین و فرزندان است. با وجود هر نوع رابطه‌ای که از قبل داشته‌اید، در این دوران ارتباط شما با فرزند نوجوانتان به چرخه و مراحل متفاوتی وارد می‌شود. تا وقتی آنها در دوران بچگی به‌سر می‌برند، شما برای آنها مانند یک قهرمان هستید اما در دوران نوجوانی ممکن است به یک مشاور، که امیدوار هستید آنها در مورد تصمیمات بسیار سخت با او مشورت کنند، تبدیل شوید.

وقتی فرزند شما  به سن نوجوانی رسید؛ در این بُرهه، احتیاج عاطفی به حضور پدر کاملاً مشهود می شود. البته واکنش دختران و پسران به عدم حضور پدر متفاوت است. دختران در سن بلوغ به جنس مخالف گرایش پیدا می کنند. آنها چون نیاز به محبت پدرانه را در خانه دریافت نکرده اند، سعی می کنند چنین محبتی را بیرون از منزل به دست آورند. پسران نیز ممکن است الگوهای نادرستی را برای خود ملاک رفتار مردانه قرار داده و رفتارهای ناسازگارانه ای از خود بروز دهند. فردی که از کودکی مورد بی مهری والدین و اطرافیان قرار گیرد الگویی برای ابراز محبت به دیگران را نمی آموزد و نمی تواند عواطف و احساسات خود را به دیگران منتقل کند.

پدر یک نوجوان بودن بسیار سخت است. پدرها با حیرت و گاهی سردرگمی شاهد تغییر و تحولات فرزندانشان هستند. آیا تا کنون فکر کرده اید که نوجوانان دوست دارند پدرانشان درمورد آنها چه بدانند: مشکلات آنها، احساساتشان، زندگیشان؟  توجه کنید که این مسئله پیرامون به‌وجود آوردن محیطی است که ایجاد مشکلات را کاهش می‌دهد، نه درباره دفاع کردن.

در ادامه این مقاله ما به شما پدران عزیز، این نکات را خاطر نشان می کنیم:

* "من دیگه بچه نیستم". نوجوان ها بیشتر از هر چیز دیگری دوست دارند به آنها بعنوان یک فرد بزرگسال احترام بگذارند. اینکه دیگران همچنان مثل قبل با آنها مثل یک بچه رفتار کنند برایشان عذاب آور است. اما پدرها می فهمند که نوجوانان مراحل مختلف بلوغ را پشت سر می گذارند و خیلی مهم است که واکنش خودتان را با مرحله بلوغ فرزندتان هماهنگ کنید. در اوایل نوجوانی باید از وضعیت آنها آگاه باشید و کمی بیشتر از یک بچه با او رفتار کنید.

* "من طوری رفتار می کنم که آماده ام یک بزرگسال باشم اما از وارد شدن به این مرحله از زندگی وحشت دارم." اینکه فرزند نوجوانتان آماده باشد که مثل یک بزرگسال با او رفتار شود یا نه، بسیار نگران مسئولیت ناشی از آن خواهد بود. باید بفهمید که با تمام تظاهری که به قوی بودن می کند، فرزند نوجوانتان از دنیای ناشناخته ای که پیش رویش است می ترسد. پدرهایی که می توانند کمی احترام را با کمی حساسیت برای این موقعیت ادغام کنند می توانند تکیه گاه خوبی برای نوجوانشان باشند.

* "دوستانم برایم اهمیت بیشتری پیدا کرده اند." بخشی از این روند تغییر این است که در آن نوجوان از وابستگی به والدین به سمت استقلال پیش می رود. این فرآیندی است که شما بعنوان پدر بسیار نسبت به آن هیجان زده می شوید. از این گذشته، آرزوی قلبی شما این است که فرزندانتان افرادی مستقل و مسئولیت پذیر شوند. بخشی از این فرایند شامل جدا شدن تدریجی از والدین و دیگران حتی دوستان می شود. این کاملاً طبیعی، قابل انتظار و مناسب است. پس اگر دیدید که فرزند نوجوانتان به جای خانه ماندن و با خانواده بودن با دوستانش وقت می گذراند زیاد ناراحت نشوید.

* "الان خیلی چیزها که قبلاً برایم سوال نبود، سوال شده است." بخش عمده ای از فرایند بلوغ این است که یاد بگیرید به فکر خودتان باشید. نوجوانانی که بچه های مطیع و فرمانبرداری بودند الان سوال می کنند که چرا باید کارهایی که با آنها می گویید انجام دهند. آنها قضاوت شما را هم زیر سوال می برند. آنها باورها و ارزش های پایه ای خانواده تان را زیر سوال می برند. این فرایند پرسش کاملاً طبیعی و سالم است. سعی کنید به آنها برای پیدا کردن پاسخ این سوالات کمک کنید.

* "اتفاقات خاصی برای هورمون هایم می افتد که نمی توانم برایتان توضیح دهم". پسرها وقتی نوجوان می شوند، خیلی زود رنج و تندخو شده و سریع صدایشان را بالا می برند مخصوصاً وقتی تحت استرس زیادی باشند. کنار دوستان از جنس مخالفشان احساس ناراحتی به آنها دست می دهد حتی اگر سالها با هم دوست بوده باشند. دوست دارند پوسترهایی روی دیوار اتاقشان بزنند که شما دوست ندارید. اما در اکثر این موارد خودشان هم علت احساسشان را نمی دانند. باید بفهمید که هورمون ها ممکن است علت ایجاد برخی از این رفتارها باشند. باید به آنها یاد بدهید که بااینکه سخت است اما می توانند هورمون هایشان را کنترل کنند.

در دوره نوجوانی احتیاج عاطفی به حضور پدر کاملاً مشهود می شود، واکنش دختران و پسران به عدم حضور پدر متفاوت است

* "من از آن نگاه متنفرم". این نگاه همان نگاه معروف مادر و پدرهاست. یک چشم غره که باعث می شود نوجوان فکر کند که به مشکل افتاده است. با باز نگه داشتن دریچه ارتباط بین خودتان و فرزند نوجوانتان باید استفاده از این چشم غره را کمتر کنید باید راه های دیگری پیدا کنید که به آنها نشان دهید که از دستشان ناراحت شده اید.

* "گاهی وقت ها دوست دارم فقط تنها باشم". نوجوانان دوست دارند وقتی به خود و دنیای خودشان فکر می کنند تنها باشند. بااینکه با دوستانشان خیلی حرف می زنند اما وقتی به خانه می آیند معمولاً به اتاقشان رفته و در را می بندند. این کاملاً طبیعی است و هیچ زنگ خطری به شمار نمی رود. اما اگر این رفتار افراطی شد آنوقت باید کمی نگران شوید.

* "گاهی وقت ها دلم می خواهد به حرفهایم گوش کنید". پدرها بیشتر وقت هایی که می خواهند مشکلی را حل کنند سریع شروع به نصیحت کردن می کنند. باید جلوی این کار را بگیرید و سعی کنید فقط به حرفهای فرزندتان گوش کنید. خیلی وقت ها گفتگوی بین والدین و نوجوان فرصتی است برای نوجوان تا خودشان بتوانند مشکلشان را حل کنند. باید این فرصت را به آنها بدهید تا بتوانند خودشان با مشکلات زندگی روبه رو شوند.

* "دوست دارم در کارهایتان ثبات قدم داشته باشید". بااینکه نوجوانها معمولاً دربرابر اعمال قدرت والدین طغیان می کنند اما از آنها انتظار دارند که قوانینی برای خود داشته باشند و همیشه براساس یکسری قوانین یکسان با آنها رفتار کنند. نباید بطور مداوم قوانین خود را تغییر دهید. یک قانون داشته باشید و به آن متعهد باشید. این ثبات قدم باعث می شود نوجوانتان چیزی برای تکیه کردن به آن داشته باشد.

* "روی حرفتان بایستید". نوجوانان از اینکه والدینشان یک روز یک چیزی بگویند و فردایش جور دیگری عمل کنند عصبانی می شوند. روی تعهدات خود بمانید. هیچ چیزی بدتر از شکستن قولتان نیست. اگر درمورد تماشای تلویزیون یا بازی های ویدئویی یک قانون خاص دارید، خود شما هم باید با همان قانون زندگی کنید. اگر به تعهدات خود وفادار بمانید فرزندتان هم احترام بیشتری برای شما قائل خواهد شد.

نتیجه گیری

نوجوانان در این دوران با احساسات و مشکلات تازه ای روبرو می شوند و از آن وابستگی که به والدینشان داشته جدا شده و کم کم افرادی مستقل می شوند. اگر پدرها بتوانند چند نکته ساده را در رفتارهایشان با آنها رعایت کنند، می توانند کمک بسیار خوبی به فرزند نوجوانشان نموده و به آنها برای انتقال از دوران بچگی به بزرگسالی یاری رسانند.

ضربه عاطفی جوانان بر اثر استفاده از سایت‌های دوست‌یابی

آمار ازدواج‌های اینترنتی در حد نگران کننده‌ای است . جوانان از طریق سایت‌های اینترنتی با یکدیگر آشنا شده و بعد از اینکه یکی از طرفین بدون اطلاع از این رابطه انصراف می‌دهد طرف دیگر به دلیل ضربه عاطفی، دست به خودکشی می‌زند.

یکی از مشکلات جدید کار در فضای اینترنتی علاقه‌مندی نوجوانان و جوانان از طریق اینترنت نسبت به یکدیگر است که متأسفانه پس از دوستیابی و نرسیدن به خواسته مورد نظر خود ، افسرده می شوند و در بعضی مواقع دست به خودکشی می‌زنند و مشکلات زیادی را برای خانواده‌ها به وجود می‌آورند.

بیشتر جوانان از طریق اینترنت و چت با هم دوست می‌شوند و نسبت به هم ابراز علاقه می‌کنند و گهگاهی نیز دو همجنس با هم در حال گفت‌و‌گو و ابراز علاقه هستند که بعد از متوجه شدن این موضوع در بین طرفین گاهی به خاطر علاقه یکی از طرفین این قضیه برایش دردناک می‌شود.

* خودکشی بر اثر اضطراب و استرس ایجاد می‌شود.

خودکشی بر اثر اضطراب و استرس ایجاد می‌شود که امروزه به دلیل استفاده از اینترنت و آشنایی جوانان از طریق چت با یکدیگر روز به روز رو به ‌افزایش است که متأسفانه به علت بی‌توجهی والدین به نوجوانان و جوانان در هنگام استفاده از اینترنت، خودکشی اینترنتی رو به افزایش است.

یکی از مشکلاتی که امروزه در جامعه کنونی ما رو به افزایش است استفاده نادرست جوانان از کامپیوتر است که به دلیل چت بین دو جنس مخالف و گاهی هم دو همجنس مشکلات روحی و روانی رو به افزایش است زیرا گاهی در این چت‌ها نسبت به هم علاقه‌مند می‌شوند و وقتی به خواست خود نمی‌رسند به دلیل مشکلات روحی و روانی دست به خودکشی می‌زنند.

اگر خانواده‌ها در هنگام استفاده از کامپیوتر به جوانان خود توجه بیشتری داشته باشند و آنها را کنترل کنند بدون آنکه محدودیت برای آنها ایجاد کنند می‌توانند از اینگونه معضلات جلوگیری کنند.

 خودکشی اینترنتی هیچ فرقی با خودکشی‌هایی که بر اثر اضطراب و ترس ایجاد می‌شود، ندارد؛ خودکشی اینترنتی بر اثر استفاده بیهوده از اینترنت صورت می‌گیرد که باعث آشنایی دو جوان با یکدیگر و علاقه‌مندی آنها نسبت به هم می‌شود و هنگامی که به نتیجه نمی‌رسند یکی از طرفین برای تخلیه فشارهای روانی خود دست به خودکشی می‌زند.

متأسفانه در برخی مواقع در سایت‌های مختلف راهکارهای خودکشی به نوجوانان و جوانان آموزش داده می‌شود، این در حالی است که بیشتر خانواده‌ها از آن غافل هستند.

در برخی از سایت ها چگونگی ساخت قرص اکستازی یاد داده می‌شد حال اگر شخصی دچار فشارهای روحی و روانی باشد به این سایت‌ها هم مراجعه کند ناخواسته تحت تاثیر قرار گرفته و برای تخلیه فشارهای روانی خود دست به خودکشی می‌زند.

علاوه بر این مشکلات نیز قضیه دوستی‌های اینترنتی را نباید نادیده گرفت زیرا جوانان را دچار اضطراب، ترس و علاقه‌مندی کاذب می‌کند که اگر به نتیجه دلخواه نرسند، آنها را به سمت مرگ فرا می‌خواند.

یکی از مشکلات اساسی در جامعه کنونی ما وجود کامپیوتر در بیشتر منازل است البته بدون فرهنگ صحیح استفاده از آن- که متأسفانه بیشتر فرزندان را از خانواده‌ دور می‌کند و نوجوانان و جوانان را از طریق اینترنت به دوستیابی و آموزش‌های غلط هدایت می‌کند .

* استفاده نادرست از اینترنت موجب خودکشی نیز می‌شود

م.ح، کسی است که بعد از ضربه عاطفی از چت دست به خودکشی زده است، او می‌گوید: به دلیل استفاده نادرست از اینترنت و چت با یک جنس مخالف نسبت به او علاقه‌مند شدم؛ چند ماهی نگذشته بود که متوجه شدم او نسبت به من علاقه‌ای ندارد و این باعث فشار روحی و روانی‌ام شد که تصمیم به خودکشی گرفتم اما با کمک خانواده‌ام بهبود یافتم ولی به این نتیجه رسیدم که در عین اینکه اینترنت کارایی‌های زیادی دارد در عین حال می‌تواند منجر به خودکشی و بی‌هویت شود.

وی ادامه می‌دهد: در سایت‌های زیادی مشاهده کردم که جوانانی با هم قرار می‌گذاشتند که در یک روز معین، در یک زمان و ساعت به نوع‌های مختلف دست به خودکشی زنند تا بتوانند توجه زیادی را به خود جلب کنند، به نظرم خانواده‌ها نباید نظارت خود را به نوجوانان و جوانان کاهش دهند.

بسیاری از آسیب‌های اجتماعی ریشه در کانون خانواده دارد. از این رو خانواده‌ها باید ارتباط خود را با فرزندان زیاد کرده و آموزش‌هایی ببینند تا حرف فرزندان را بفهمند و بتوانند مشکلات فرزندان خود را حل کنند.

*عدم ارتباط خانواده‌ها با فرزندان باعث گرایش جوانان به اینترنت شده است.

یک آسیب‌شناس بیان می‌کند: امروزه چالش بزرگی که در بین نسل جوان ایجاد شده عدم برقراری ارتباط خانواده‌ها با فرزندان خود است به همین دلیل افراد به خصوص جوانان به اینترنت و کامپیوتر پناه می‌برند.

اینترنت پدیده و تکنولوژی است که‌ استفاده‌های مفیدی دارد در نتیجه نمی‌توان به طور کلی اینترنت را خطرآفرین دانست و از آن تبلیغ غلط کرد بلکه چگونگی استفاده درست از آن مورد توجه است؛ در حقیقت اگر از هر پدیده‌ای خوب استفاده کنیم، نتیجه‌ خوب خواهیم گرفت.

افراد با ورود به برخی از سایت‌ها نه تنها چیزی به اندوخته‌هایشان اضافه نمی‌شود بلکه گرفتاری‌هایی از جمله ناامیدی، یأس، استرس و اضطراب را به آنها منتقل می‌کند. ‌

استفاده نادرست نسل جوان از اینترنت موجب می‌شود تا آنها در معرض خطر‌هایی که جبران ناپذیر است، قرار گیرند.

جوانان به دلیل اینکه فرهنگ مدرن را یاد گرفتند، از فرهنگ سنتی فاصله گرفته‌اند و امروزه آنها بیشتر زندگی خود را با اینترنت و به دور از نظارت خانواده می‌گذرانند.

خانواده‌ها به دلیل گفت‌و‌گو کم با فرزندان خود مشکلاتی را برای خود و فرزندان ایجاد می‌کنند و زمانی متوجه می‌شوند که فرزندانشان از طریق اینترنت با یک سری اطلاعات نادرست آشنا می‌شوند؛ این افراد به مرور زمان بیمار شده و دست به خودکشی می‌زنند و خیلی از مشکلات دیگر را ایجاد می‌کنند.

بسیاری از آسیب‌های اجتماعی ریشه در کانون خانواده دارد. از این رو خانواده‌ها باید ارتباط خود را با فرزندان زیاد کرده و آموزش‌هایی ببینند تا حرف فرزندان را بفهمند و بتوانند مشکلات فرزندان خود را حل کنند.

پدر و مادر باید رفت و آمد خانوادگی را زیاد کنند و به جای اینکه فرزندان را با اینترنت تنها بگذارند ، روش‌های فرهنگی و سنتی خودشان را مجدداً احیا کنند تا پایه‌های مثبتی برای کاهش آسیب به وجود آید.

پیشگیرى از اعتیاد نوجوانان و جوانان

گذر از مسیر برزخ عمر
 

نتایج چند تحقیق را ملاحظه بفرمایید:

1 - بالاترین رقم سنى معتادان در ایران را افراد 27 – 21 ساله تشکیل مى دهند.

2 -  افرادى که به انواع مواد مخدر اعتیاد پیدا کرده اند، اغلب اولین تجربه شان را به صورت تفریحى و در دوران نوجوانى کسب کرده بودند.

3 -  تشخیص رفتارهاى آشکار دوره نوجوانى از رفتارهاى ناشى از مصرف مواد مخدر دشوار است.

4 -  نوجوانانى که از بودن در خانواده شان احساس رضایت داشته اند و روابط صمیمى بین اعضاى خانواده وجود داشته است، کمتر به دنبال سیگار، الکل و انواع مخدرها بوده اند.

یکى از مشکلات عمده اى که نسل جوان جامعه با آن رو به روست، خطر اعتیاد و گرایش به مصرف مواد مخدر است. از آن جا که مصرف این گونه مواد (انواع سیگارها، قرص ها، مخدرها و... ) در بین جوانان و نوجوانان رو به افزایش است، وظیفه والدین، مربیان و سایر نهادهاى اجتماعى براى آگاه ساختن قشر جوان از عواقب مصرف مواد مخدر به مراتب سنگین تر از قبل مى شود. آمار نشان مى دهد بالاترین رقم سنى معتادان در ایران را افراد ۲۷ - ۲۱ساله تشکیل مى دهند. با توجه به این موضوع، والدین و مربیان باید سعى کنند با استفاده از روش ها و آموزش هاى لازم، بچه ها را از همان دوران کودکى و پیش نوجوانى با آثار زیان بار مصرف این گونه مواد و اثرات و پیامدهاى ناشى از آن بر جسم و روان شان مطلع سازند.

هر اندازه که تأثیر دوستان و همسالان جوان بر او زیاد شود، نقش والدین و راهنمایانش براى هدایت او کم رنگ تر خواهد شد. هر اندازه والدین، جوان را به حال خود واگذارند، او را در برابر محیط و اجتماع آسیب پذیرتر ساخته اند و بعدها براى این تسلیم باید بهاى سنگین ترى بپردازند. والدین باید با درک تأثیر همسالان بر فرزندشان آنان را براى مقابله با فشارها و تحریکات موجود آماده کنند.

اغلب جوانان با گذر از دوران بلوغ و نوجوانى دچار تغییرات جسمى - روانى گوناگونى مى شوند که تأثیرات زیادى بر رفتارها و عکس العمل هاى هیجانى آنها نسبت به اطرافیان مى گذارد. احساس نارضایتى، عصبانیت، بى حوصلگى، مخالفت، مبارزه جویى، عدم همکارى، بى اعتنایى و عیب جویى از جمله بدخلقى هایى است که زندگى نوجوانان را دشوارتر از پیش مى کند. در مواردى این ویژگى هاى رفتارى - اخلاقى ِ نوجوانان به گونه اى است که آنان را شدیداً مستعد آلوده شدن به انواع کجروى ها و آسیب هاى اجتماعى مى کند. این نوجوانان ارزش ها و معیارهاى اخلاقى والدین شان را کمتر مى پذیرند و بیشتر درصدد یافتن استقلال و اثبات خویشتن اند.

عوامل مؤثر در اعتیاد جوانان

تحقیقات نشان مى دهند، افرادى که به انواع مواد مخدر اعتیاد پیدا کرده اند، اغلب اولین تجربه شان را به صورت تفریحى و در دوران نوجوانى کسب کرده بودند و به تدریج اعتیاد آنان، از حالت تفریح خارج شده و با تکرار و زیاد شدن میزان مصرف، معتاد شده اند. از آن جایى که مصرف مواد مخدر همیشه رو به افزایش است، نوجوان نیز ابتدا با مقدارى کم شروع مى کند و چون با گذشت زمان، مقدار کم اولیه نیاز جسمى او را تأمین نمى کند، مجبور مى شود یا مقدار مصرف را افزایش دهد و یا فاصله زمانى مصرف را کوتاه تر کند که در نهایت منجر به وابستگى شدید او به مواد و اعتیاد او مى شود. در نظر داشته باشید، رهایى از تجربیات منفى مکرر بسیار دشوار و طاقت فرسا است. گروهى دیگر از جوانان و نوجوانانى که شروع به مصرف مواد مخدر مى کنند، اظهار مى دارند که براى فرار از مشکلات و مسائل زندگى روزمره و داشتن احساسى بهتر از احساس فعلى شان دست به این کار زده اند. به طور کلى، عوامل متعددى موجب اعتیاد جوانان مى شوند که مهمترین آنها عبارت اند از:

1 - الگوهاى نامناسب رفتارى اطرافیان منجر به تقلید کورکورانه نوجوانان از آنان مى شود. سیگار کشیدن، نوشیدن الکل، اعتیاد به مواد مخدر و سایر کجروى هاى اخلاقى در خانواده موجب بدآموزى و زمینه سازى براى شروع انحرافات و آسیب هاى اجتماعى در بچه ها (اعم از کودک و نوجوان) مى شود. در چنین خانواده هایى نوجوانان به جاى این که به فکر انجام فعالیت هاى مثبت و سازنده باشند، مدام درصدد یافتن راه هایى براى مقابله با آثار این بحران ها هستند و در بدترین شرایط نیز خود درگیر آن مى شوند.  زمینه هاى خانوادگى:

2 - فقر مادى خانواده: به رغم این که بین فقر مادى و اعتیاد به مواد مخدر هیچ ارتباطى وجود ندارد، ولى فقر عامل مهمى در معتاد شدن جوانان جامعه است، زیرا به دلیل تنگدستی و ندارى امکان دسترسى به بسیارى از امکانات آموزشى را از دست مى دهند و هیچ تخصص و حرفه اى پیشه نمى کنند و در نتیجه در بازار کار سهم عمده اى ندارند. همین امر موجب کشیده شدن گروهى از جوانان به سمت و سوى فروش مواد مخدر و امکان استفاده از آن قرار مى گیرند.

3 - افرادى که از سواد و تحصیلات کمترى برخوردارند، آسیب پذیرتر از افرادى هستند که نسبت به مضرات و تأثیرات سوء مواد مخدر آگاهى دارند. هر چند نمى توان میزان تحصیلات افراد را عاملى براى مصرف این گونه مواد دانست، اما تحقیقات بسیارى نشان مى دهند که هرچه سواد و میزان تحصیلات قشر جوان بالاتر باشد، کمتر به اعتیاد و استفاده از مواد روى مى آورند. براساس آمار ۶۶ درصد افراد معتاد، سوادى در سطح ابتدایى و کمى نیز در سطح متوسطه داشته اند. عدم آگاهى و کم سوادى:

هر اندازه والدین، جوان را به حال خود واگذارند، او را در برابر محیط و اجتماع آسیب پذیرتر ساخته اند و بعدها براى این تسلیم باید بهاى سنگین ترى بپردازند

4 -  اختلافات خانوادگى: آمارها نشان مى دهند، نوجوانانى که والدین شان دچار مشکلات و مسائل اخلاقى - رفتارى هستند، بیشتر در معرض خطر اعتیاد و مصرف مواد مخدر هستند. مشکلات رفتارى خانوادگى منجر به عدم امنیت و فشار روانى بر جوانان و نوجوانان مى شود و آنان را از محیط امن خانواده دور مى سازد. همین امر موجب ارتباط بیشتر او با دوستان و گاه افراد مسئله دارى مى شود که زمینه ساز بسیارى از مسائل اجتماعى بعدى مى شوند.

5- در خیلى از موارد مشاهده مى شود، نوجوانان و جوانانى که مضطرب، پریشان، افسرده و منزوى هستند، مرتب دچار شکست هاى گوناگون تحصیلى - اجتماعى مى شوند و عزت نفس، خویشتن دارى و اعتماد به نفس شان را از دست مى دهند و به سیگار، الکل، مواد مخدر و... به عنوان مفرّى براى رهایى از این مشکلات روى مى آورند. خصوصیات و ویژگى هاى جوانان و نوجوانان:

6 - گروهى از نوجوانان به دلیل سازگارى با دوستان و همسالان شان و یک رنگ شدن با آنها چنان موجودیت فردى - خانوادگى خود را فراموش مى کنند که در برابر هر تقاضایى سر تسلیم فرود مى آورند. هر چه روابط بین والدین و فرزندان نوجوان شان کاهش یابد، ارزش همسالان و روابط گروهى براى آنان بیشتر مى شود.  فشار دوستان و همسالان:

نقش خانواده در آگاه سازى جوانان و نوجوانان

براى پیشگیرى از عادات و رفتارهاى منفى و غیرسالم جوانان و نوجوانان، هیچ گاه نباید صبر کرد تا آنان با چنین مشکلاتى درگیر شوند و آن گاه درصدد یافتن راه حل و شیوه مقابله با آن برآیند. از طرف دیگر، با نادیده گرفتن و یا انکار واقعیات موجود، نه تنها نمى توان مشکلى را حل کرد، بلکه فرصت یافتن راه حل هم از دست مى رود. بهاى پیشگیرى مؤثر از اعتیاد جوانان، همانا هوشیارى همیشگى والدین و اعضاى مؤثر خانواده است.

جوانى نمایانگر رشد، بلوغ و تشکیل عادات پایدار فردى است. جوانى دوره اى است که با گذر از انواع هیجان ها، آشوب  ها و آشفتگى هاى روحى - روانى گوناگون به سوى رشد اجتماعى سالم در حال تحول است. نتایج تحقیقات بى شمارى نشان مى دهند، نوجوانان و جوانانى که ارتباط صمیمانه و نزدیکى با اعضاى خانواده شان دارند و از بودن در جمع آنها احساس رضایت و شادى مى کنند، کمتر به دنبال رفتارهاى ناسالم مى روند. از جمله راهکارهاى مؤثرى که والدین مى توانند به منظور پیشگیرى از اعتیاد جوانان و نوجوانان به مصرف مواد مخدر به کار بندند، عبارت اند از:

1 - ارزش هاى پسندیده اخلاقى، رفتارهاى مناسب اجتماعى، انتظارات جامعه از یک نوجوان مسئول، اهمیت رشد و بالندگى نوجوان براى پیشرفت اجتماعى که در آن زندگى مى کند و... را به آنها بیاموزند.  معیارهاى «خوب بودن» و «بد بودن» را به فرزندان شان یاد بدهند.

2 – به نوجوانان بیاموزید رعایت آئین نامه  هاى انضباطى و ضوابط و قوانین مدونى که در مدارس اجرا مى شوند، مى تواند مانعى بر بسیارى از کجروى هاى اجتماعى شوند. اهمیت به نظم و انضباط، داشتن رفتارهاى موجه، شیوه تفکر سالم و... از نکات ارزشمندى است که مى توان به نوجوانان و جوانان یاد داد. آنها باید بدانند که هرگونه دسترسى به مواد مخدر چه جرایمى به دنبال دارد و چه مجازات هایى را باید متحمل شوند. در برابر اجراى مقررات و قوانین حاکم بر خانه، مدرسه و اجتماع،  جدى، مسئول و هوشیار باشند.

3 - او همواره نظاره گر اعمال و رفتارهاى شماست. والدینى که خود، سیگار مى کشند  یا در مصرف داروهاى مسکن و خواب آور افراط مى کنند  یا نگرش و دیدگاه شفاف و مشخصى در برابر مصرف مواد مخدر به فرزندان شان ارائه نمى کنند، راه را براى انحراف و تصمیم گیرى هاى نامناسب جوانان هموار مى سازند. به اختلاف بین حرف و عمل خود آگاه باشید. نوجوانان به این تناقضات بسیار حساس هستند و به راحتى ارزش ها و عقایدشان را زیر پا خواهند گذاشت. سعى کنید الگوى رفتارى خوبى براى فرزندان نوجوان خود باشید.

4 - فرصت ها و موقعیت هایى براى فرزند نوجوانتان پیش آورید تا او بتواند پیروزمندانه به اهدافش برسد. او را به دلیل توانایى ها و استعدادهایش تشویق و حمایت کنید. این کار به او کمک مى کند تا احساس خوبى نسبت به خودش پیدا کند. برداشت هاى جوان نسبت به توانایى ها و استعدادهایش مهمترین تأثیر را بر عزت نفس او مى گذارند. هنگامى که والدین درمى یابند تجربه هاى دشوار زندگى، اعتماد به نفس و خویشتن دارى نوجوان شان را تحت تأثیر قرار داده است، باید به او کمک کنند تا با انتخاب راه و مسیر درست زندگى، خود را از انحطاط، تسلیم و بى ارزشى نجات دهد. عزت نفس، خویشتن دارى و اعتماد به نفس فرزندتان را تقویت کنید.

5 - گوش دادن به صحبت هاى او، حمایت از رفتارهاى مثبت، پسندیده و سالم، توجه کردن به احساسات و عواطف او و پذیرش بى قید و شرط جوانان و نوجوانان به آنها کمک مى کند تا با ایجاد رابطه اى نزدیک و صمیمانه با والدین خود درصدد مقابله با بحران هاى زندگى برآیند. دیدگاه ها و اعتقادتان را با صبورى و انعطاف پذیرى به جوانان بیاموزید. اجازه دهید تا با بحث و گفت وگو احساس مسئولیت، ارزشمندى و خودکارآمدى در آنها رشد یابد. در دوران نوجوانى، فرزندان ما دست به شناخت، ماجراجویى، کنجکاوى و خطر کردن مى زنند، در این جا وظیفه والدین و مربیان است که سعى کنند با گزینش روش هاى معقول و سنجیده راه رسیدن به استقلال فردى و رشد اجتماعى را براى آنها روشن سازند.  ارتباط مؤثر و صمیمانه اى با نوجوان (یا جوان) برقرار کنید.

6 - به او یاد بدهید که چگونه با افراد دیگر اجتماع ارتباط برقرار کند. مثلاً زمانى که تنها در جمعى حضور دارد، چه باید بگوید، چه کار باید بکند و... در نظر داشته باشید اگر او فرد شلخته و بى بندوبارى نباشد، در مقابل تعارف دوستانش براى سیگار کشیدن و... مطیع نخواهد شد. هر اندازه که تأثیر دوستان و همسالان جوان بر او زیاد شود، نقش والدین و راهنمایانش براى هدایت او کم رنگ تر خواهد شد. هر اندازه والدین، جوان را به حال خود واگذارند، او را در برابر محیط و اجتماع آسیب پذیرتر ساخته اند و بعدها براى این تسلیم باید بهاى سنگین ترى بپردازند. والدین باید با درک تأثیر همسالان بر فرزندشان آنان را براى مقابله با فشارها و تحریکات موجود آماده کنند. توان «نه گفتن» و داشتن رفتارى مستقلانه و صحیح را در آنان باید تشویق و تمجید کرد. باید به جوان یاد داد که «نه گفتن» او دلیل بر احترام او به خودش است. از آنها بخواهید که به هنگام احساس خطر، قدرت ترک محل را داشته باشند.  فرصت هایى براى او ایجاد کنید تا مسئولانه درباره کارهاى روزانه خودش تصمیم گیرى کند.

7 - نوجوانى که دچار افکار پریشان و مأیوس کننده مى شود، قابل تأمل و بررسى است، زیرا او اساساً پیامدهاى رفتارى خودش را نمى داند. افسردگى براى این گروه از نوجوانان ممکن است زمینه ساز بسیارى از آسیب هاى اجتماعى مثل روى آوردن به سیگار، مواد مخدر، اعتیاد، فحشاء، بزهکارى و... شود. والدین باید رفتارها و عادات فرزندان نوجوان شان را که احتمال مى دهند به دلایلى منجر به افسردگى در آنان شود، مد نظر داشته باشند.  نسبت به احساس افسردگى، بى حوصلگى و انزواطلبى فرزند نوجوان تان حساس و هوشیار باشید.

8 - گروهى از والدین تصور مى کنند با مطرح نکردن مشکلات گوناگون جامعه و سرپوش گذاشتن بر حقایق تلخ زندگى، روش مناسبى براى حمایت از فرزندشان انتخاب مى کنند. در حالى که آنان نیاز دارند تا اطلاعات صحیحى در باره مسائل جامعه اى که در آن زندگى مى کنند، داشته باشند و در این زمینه بهترین راهکار آن است که پدر و مادر سعى کنند با یافتن منابع و مدارک علمى و موثق، اطلاعات و دانسته  هاى خانواده شان را ارتقا دهند و راهنماى معتمدى براى فرزندان شان باشند. هدایت سالم والدین و مربیان دلسوز، بسیار ارزشمندتر از دوستى  هاى بحران زا و دشوار است.  واقعیت هاى اجتماع را به فرزند نوجوان (یا جوان)تان گوشزد کنید.

به طور خلاصه آن چه والدین مى توانند درباره مواد مخدر به نوجوان شان بیاموزند، مى تواند در زمینه پزشکى (آسیب  هاى بدنى ناشى از مصرف مواد مثل ابتلا به ایدز، هپاتیت و انواع بیمارهاى قابل انتقال از طریق تزریق) یا روان شناختى (آسیب هاى رفتارى ناشى از مصرف مواد مثل بزهکارى، فحشاء، جنایت و...) و یا حتى عواقب قانونى دستگیر شدن همراه با مواد مخدر و مسائل قضایى متعاقب آن باشد. آنها باید از همان ابتدا «مواد» را نپذیرند؛ آنها باید چنان تعلیم ببینند که اساساً هیچ گرایشى به مواد مخدر پیدا نکنند و با قاطعیت تمام، دست رد به سینه دوستان و افراد ناباب جامعه بزنند. جوانان و نوجوانان مى توانند با استفاده از یادگیرى مهارت هاى زندگى و شیوه هاى حل مشکلات، راه هاى مقاومت و استقامت در برابر مصرف مواد را بیاموزند. منظور از مهارت هاى زندگى، مهارت هایى است که:

- نوجوان را براى ورود به اجتماع و زندگى جمعى آماده مى سازند.

- کودک و نوجوان در کنار آموزش علوم و فنون مختلف مى آموزد تا بتواند شناخت درستى نسبت به خود، سایر افراد و محیط برقرار سازد و به حل مشکلات خود و اجتماعش کمک کند.

- موجب پرورش استعدادها و توانایى هاى نوجوان مى شوند تا او بتواند با چالش ها و مشکلات زندگى روزمره مقابله کند.

بالاخره آن که مهارت هاى زندگى عبارت اند از مهارت حل مسئله، مهارت تصمیم گیرى مناسب، مهارت برقرارى روابط اجتماعى با دیگران، اعتماد به نفس براى ورود به اجتماع، شناخت خطرات گوناگون، مهارت تفکر انتقادى، نوعدوستى و همدلى، شناخت هویت ملى خود، احترام به حقوق افراد، توانایى «نه» گفتن به خواسته هاى غلط دیگران، شناخت خود و استعدادهاى خود، انتخاب هدف هاى واقع بینانه براى زندگى، داشتن تفکر خلاق، روحیه استقلال طلبى و مسئولیت پذیرى، روش حل اختلاف، داشتن نگرشى مثبت به زندگى و....

نگرش ها و عاداتى که بچه ها در دوران کودکى از پدر و مادر خود مى آموزند، پایه و بنیانى براى بسیارى از تصمیم گیرى هاى آینده آنان خواهد بود. اغلب نوجوانان ۱۳ - ۱۲ ساله شاید هنوز آمادگى پذیرش خطرات و مضرات ناشى از اعتیاد را نداشته باشند، اما به راحتى مى توانند درس هاى ساده اى درباره نحوه تصمیم گیرى صحیح، اطاعت از قوانین و مقررات خانه و مدرسه (اجتماع)، نحوه حل مسائل و مشکلات روزانه، مسئولیت پذیرى و تقویت خودپنداره شان یاد بگیرند. به عنوان پدر و مادرى آگاه به مسائل و مشکلات نوجوانان، همواره محبت کردن به آنان را باید به خاطر داشت، آنها باید دریابند که مى توانند به پدر و مادر خود اعتماد کنند و نگرانى ها و تشویش هاى شان را در زندگى - هر چه که باشد - با آنها در میان گذارند. نتایجى که طى پژوهش هاى گوناگونى به دست آمده است نشان مى دهد، نوجوانانى که از بودن در خانواده شان احساس رضایت و خشنودى داشته اند و روابط صمیمى و گرمى بین اعضاى خانواده وجود داشته است، کمتر به دنبال سیگار، الکل و انواع مخدرها بوده اند. این یافته ها نشان مى دهند که قشر وسیعى از خانواده ها مى توانند با برقرارى روابط سالم بین اعضاى خود و آموزش هاى صحیح و زودهنگام فرزندان خود، آنان را از ابتلا به بسیارى از معضلات و گرفتارى هاى گوناگون اجتماعى نجات دهند. هیچ گاه نقش خودتان را بر افکار، اندیشه ها و آینده قشر جوان جامعه دست کم نگیرید.

سیگار

       صحبت از تاثیر زیان بار سیگار بر سلامتى، مطلب تازه اى نیست. همه حتى خود سیگارى ها مى دانند که سیگار جزء مهمترین عوامل خطرزاى بیمارى هاى قلبى _ عروقى و ریوى بوده و تاثیر بسزایى در پیشگیرى از بروز خونریزى مغزى، آنفیزم و انسداد راه هاى هوایى دارد ضمن آنکه عمده ترین دلیل بروز سرطان به شمار مى رود.سرطان مثانه، دهانه رحم، کبد، دهان، پانکراس، معده، روده بزرگ و سرطان ریه قسمتى از بیمارى هایى است که سیگار نقش اول را در بروز آن ایفا مى کند.با تمامى اینها هیچ کدام از سیگارى ها حاضر به ترک آن نیستند که این نیز دلایل متعدد ولى ناشناخته اى دارد. شاید بتوان گفت عادت به استعمال سیگار یکى از مهمترین عوامل در ناتوانى در ترک باشد. آنچه در این شماره به ذکرش مى پردازیم اصلاح رژیم غذایى براى سیگارى هایى است که با وجود آگاهى کامل از مضرات سیگار همچنان مایل به استعمال آنند. گرچه برخوردارى از رژیم غذایى به اندازه ترک کامل سیگار نمى تواند عوارض حاصل از مصرف آن را کاهش دهد ولى بى تاثیر هم نیست.به طور کلى سیگارى ها نسبت به غیرسیگارى ها از رژیم ناسالم ترى برخوردارند. پیروى از یک رژیم غذایى غنى از آنتى اکسیدان در به تاخیر انداختن بیمارى هاى مربوط به سیگار نقش فوق العاده مهمى دارد.ویتامین هاى A، C، E و گروه B (به ویژه B12) و بتاکاروتن (هیدروکربن هاى موجود در میوه هاى قرمز، سبز و زردرنگ) همگى خاصیت آنتى اکسیدانى دارند، به طورى که مى توان با مصرف میوه و سبزى، غلات و حبوبات مقادیر کافى آنتى اکسیدان را به بدن رساند.
• توصیه هاى غذایى مفید
روزانه چند وعده میوه و سبزى تازه و متنوع بخورید. در این میان بیش از همه به میوه هاى حاوى ویتامین ث توجه کنید. سیگار ذخایر ویتامین ث بدن را هدر مى دهد. لذا سیگارى ها دو تا سه برابر بیشتر از دیگران نیازمند ویتامین ث هستند.در صورت کاهش مصرف میوه، از طریق خوردن یک لیوان آبمیوه، نیم فنجان سبزى پخته و یک فنجان سبزى خام یا چهار لیوان آبمیوه طبیعى (بدون شکر) بدنتان را از لحاظ انواع ویتامین، مواد معدنى و فیبر تامین کنید.کلم بروکلى، اسفناج، گل کلم، هویج، فلفل قرمز، کنگر فرنگى، شاهى، شلغم و سویا تاثیر قابل توجهى در کاهش ناراحتى هاى تنفسى مى گذارد.کلسیم، فولات، سلنیوم و روى موجود در غلات و حبوبات نیز نقش ویژه اى در جلوگیرى از بروز سرطان کلون ایفا مى کند.مصرف الکل را متوقف کنید همراه شدن الکل با سیگار ارتباط مستقیمى با بروز سرطان دهان دارد.میزان کلسیم بدنتان را از طریق مصرف لبنیات کم چرب، انواع کلم، اسفناج، جعفرى و بادام بالا ببرید، زیرا سیگار یکى از عواملى است که باعث کاهش جذب کلسیم در بدن مى شود.چربى هاى حیوانى را محدود کنید. مصرف بى رویه گوشت قرمز، خامه و روغن هاى هیدروژنه خطر بروز سرطان رحم و روده بزرگ را تا حد زیادى مى افزاید.
تا مى توانید ماهى بخورید. مطالعات نشان داده اسیدهاى چرب امگا سه موجود در ماهى قادر است ابتلا به بیمارى هاى ریوى در سیگارى ها را تا چند درصد کاهش دهد.ضمن اینکه با کاهش کلسترول بد خون (LDL) که استعمال سیگار ارتباط مستقیمى با افزایش آن دارد، مانع از بروز تصلب شرایین مى شود.
حتماً دو، سه فنجان در روز چاى سبز بنوشید. آنتى اکسیدان هاى موجود در چاى سبز براى حفاظت بدن از سرطان بسیار لازم است.از انجام ورزش غافل نشوید. انجام حرکات ورزشى باعث ایجاد تعادل بین کالرى دریافتى و مصرفى شده و از چاقى که خود عامل بروز سرطان هاى متفاوت است مى کاهد.
                                            

 

چگونه از سیگار کشیدن نوجوانان خود جلوگیری کنیم 

همه روزه در روزنامه ها، مجلات، رادیو، تلویزیون و دیگر وسایل ارتباطات جمعی با تیتراژهای درشت مشکلات مختلف اعتیاد و مصرف سیگار رو به رو هستیم.

آمار منتشر شده از سوی سازمان‏های بین‏المللی، به خصوص سازمان‏ بهداشت جهانی و سازمان یونسکو حاکی از افزایش فزاینده مصرف سیگار در سطح جهان است. نتیجه چنین فرایندی اضمحلال نوجوانان و جوانان یعنی نیروهای مولد آینده کشور است. این مشکل امروزه آن چنان نمود یافته که هیچ کشوری نمی‏تواند خود را از آن مصون بداند. لذا یکی از مشکلات عمده‏ای که نسل نوجوان و جوان کشور را تهدید می‏کند، تمایل و گرایش آنها به مصرف سیگار است.

معمولاً شروع سیگار کشیدن مربوط به دوره کودکی نیست. بلکه از دوره نوجوانی و جوانی چنین عملی بنا به دلایل خاص صورت می‏گیرد. شاید یکی از این دلایل  این باشد که نوجوانان و جوانان از آنجا که تحت تاثیر الگوهای بزرگسال قرار دارند، در صورتی‏که ببینند معلم، پدر یا مادر و یا شخصیت‏هایی که شهرت اجتماعی دارند، سیگار می‏کشند، نسبت به کشیدن سیگار تمایل پیدا می‏کنند.

آمار منتشر شده از سوی سازمان‏های بین‏المللی، به خصوص سازمان‏ بهداشت جهانی و سازمان یونسکو حاکی از افزایش فزاینده مصرف سیگار در سطح جهان است. نتیجه چنین فرایندی اضمحلال نوجوانان و جوانان یعنی نیروهای مولد آینده کشور است

 اگر شما به عنوان والدین نوجوان، سیگار می کشید، واقع بینانه نیست از نوجوانتان انتظار داشته باشید این کار را نکند. در حقیقت نوجوانانی که در خانواده‏شان سیگار کشیده می‏شود، دو برابر بیشتر از دیگران، احتمال دارد سیگاری شوند. پس اگر می‏خواهید به نوجوانتان لطفی کنید، ابتدا رفتار خودتان را اصلاح کنید تا الگوی منفی برای نوجوان خود نباشید. میزان تاثیر خودتان را بر نوجوان از نظر مصرف سیگار و سایر جنبه‏های زندگی دست کم نگیرید. شما می‏توانید یک نیروی  اداره کننده باشید.

چرا نوجوانان سیگار می‏کشند؟

فرضیه‏های گوناگونی در باره علت‏های مصرف سیگار در نوجوانان وجود دارد که از عوامل ژنتیکی تا ویژگی‏های شخصیتی

را در برمی‏گیرد. براساس این فرضیه‏ها می‏توان به نقش چهار ویژگی شخصیتی در نوجوانان سیگاری اشاره کرد:

- فقدان مسئولیت‏پذیری

 نوجوانانی که تعهد لازم را  ندارند و در این زمینه آموزش لازم را در خانواده و مدرسه ندیده اند، به طور معمول فاقد کنترل درونی و احساس مسئولیت هستند. آنها خود محور بوده و احساس مسئولیت اندکی در مورد خود و یا محیط اجتماعی خویش دارند. بسیاری از این نوجوانان دمدمی هستند، قبل از اینکه فکر کنند عمل می‏کنند و در ایفای وظیفه و مسئولیتی که توسط دیگران برای آنها تعیین شده است، دچار مشکل می‏شوند.

- نداشتن انگیزه

برخی از نوجوانان به هیچ نوع فعالیتی علاقه ندارند. به مدرسه بی‏علاقه بوده و گرایش به هیچ‏یک از انواع سرگرمی‏ها ندارند و برای دستیبابی به موفقیت و رسیدن به خواسته‏هایشان نیز اهمیتی قائل نیستند.

- نارضایتی، افسردگی و بی‏حوصلگی

 این روحیات بطور معمول در نوجوانانی دیده می‏شود که خود را نسبت به دوستان و همکلاسی‏هایشان، ناموفق و ناتوان می‏بینند. آنان فاقد اعتماد به نفس بوده و نسبت به اطرافیان، خود کم‏بین هستند.

- داشتن مشکل در ایجاد ارتباط با دیگران

 این نوجوانان اغلب دوستان اندکی دارند و فاقد دوست صمیمی هستند، از این رو به انزواطلبی و گوشه‏گیری رو می‏آورند. آنها به شدت تحت تاثیر دوستان اندک خود هستند و به دلیل مواجه نشدن با الگوهای رفتاری متفاوت و متنوع، امکان مقایسه را نداشته و لذا مشکلات رفتاری و اجتماعی موجود در دوستان آنها، باعث انحراف آنها نیز می‏شود.

چگونه مانع از سیگار کشیدن فرزند خود شویم؟

- اگر در همان روزهای نخستین، مصرف سیگار توسط فرزند نوجوانتان را به سرعت تشخیص دهید مسلماً با بکار بردن

 روش‏های تربیتی درست می‏توانید مانع از ادامه رفتار وی شوید. بنابراین توجه زیادی به تغییرات رفتاری فرزندتان داشته باشید. گاه اضطراب زیاد و یا غلبه افسردگی در نوجوانان، باعث روی آوردن آنها به مصرف سیگار (که زمینه ساز ‏مصرف مواد مخدر است) می‏شود. اگر تغییرات هیجانی در رفتار فرزندتان مشاهده کردید، مراقب رفتارهای او باشید.

- به روابط فرزند خود با دوستان و آشنایان توجه کنید. نوجوانان از همسالان و دوستان خود بسیار تاثیرپذیرند. اگر دوستان نامناسبی را در اطراف او ملاحظه می‏کنید، حتماً به این مساله حساس شده و در ازای آن، وی را به یافتن دوستان جدید تشویق کنید. هیچ‏گاه در این زمینه از سخنان کنایه‏آمیز استفاده نکنید زیرا فرزند شما تصور خواهد کرد که بطور غیر مستقیم او را هدف انتقاد قرار داده‏اید.

گاه اضطراب زیاد و یا غلبه افسردگی در نوجوانان، باعث روی آوردن آنها به مصرف سیگار (که زمینه ساز ‏مصرف مواد مخدر است) می‏شود

- به کاهش علایق فرزند نوجوان خود نسبت به کار و مدرسه و تفریحات، توجه داشته باشید. دلبستگی‏های فرزندتان را گسترش دهید. سرگرمی‏ها، تفریجات و فعالیت‏های او را افزایش دهید.

- به تغییرات جسمانی فرزند خود مانند زرد شدن غیرطبیعی دندان‏ها و یا بوی بد دهان، حساس باشید. فریب فرزندتان را نخورید. نسبت به آنها ساده‏اندیش نباشید و بیش از حد به او اعتماد نکنید زیرا نوجوانانی که سیگار (و حتی مواد مخدر) مصرف می‏کنند والدین خود را فریب می‏دهند. قوانین، پاداش‏ها و مجازات‏های محکم و قطعی را تعیین کرده و در اجرای آنها ثابت قدم باشید.

- مطالعات علمی نشان داده، نوجوانانی که احساس اضطراب، افسردگی، خشم، کمبود اعتماد به نفس و... می‏کنند بیشتر به مصرف سیگار و سایر مواد مخدر روی می‏آورند. لذا نسبت به مشکلات روحی فرزندتان حساس باشید. اگر مشکلات عنوان شده را در نوجوانتان مشاهده کردید حتماً به روان‏شناس مجرب مراجعه کنید.